Posiadanie wentylacji mechanicznej nie wiąże się praktycznie z żadnymi codziennymi obowiązkami ze strony użytkownika.
Automatyka rekuperatora sama reaguje na zmiany warunków atmosferycznych otwierając lub zamykając by-pass, załączając nagrzewnicę wstępną czy włączając ? będący opcją dodatkową ? gruntowy wymiennik ciepła, który czerpie darmową energię z ziemi.
Pracujący w trybie automatycznym sterownik centrali wentylacyjnej, przy zaprogramowanym całotygodniowym programie wentylacji, o określonej godzinie samodzielnie zmieni bieg rekuperatora przełączając go z trybu nieobecności, na pierwszy czy drugi program wentylacji (w zależności od ustawień, jakich dokonał użytkownik, a dodatkowe czujniki dwutlenku węgla i wilgotności zadbają o idealny klimat w domu sterując intensywnością wentylacji.
Istnieje jednak kilka szczegółów, o których warto wiedzieć. Zarówno wtedy, gdy dopiero decydujesz się na montaż rekuperacji, jak i wtedy, gdy od jakiegoś czasu użytkujesz system.
1) Wentylacja grawitacyjna: bezwzględnie zabroniona w domu z rekuperacją.
W pomieszczeniach, w którym działa wentylacja mechaniczna, wybudowane już kanały do wentylacji grawitacyjnej (jeżeli ktoś nie zrezygnował z nich odpowiednio wcześniej) należy zaślepić. Po pierwsze dlatego, że zgodnie z przepisami budowlanymi w jednym pomieszczeniu nie może działać więcej niż jeden sposób wentylacji. Po drugie dlatego, że kanałami takimi uciekałoby ciepło stawiając pod znakiem zapytania zyski energetyczne z rekuperacji.
Jednocześnie w domu z rekuperacją niektóre pomieszczenia wentyluje się grawitacyjnie (np. garaż, kotłownię, pralnię). Ważne, by były one szczelnie odcięte od rekuperowanych pomieszczeń.
2) Szczelne drzwi do pomieszczeń z wentylacją grawitacyjną: konieczne.
Garaż jest tym pomieszczeniem w domu którego się nie wentyluje za pomocą rekuperatora z powodów bezpieczeństwa (spaliny). Drugim pomieszczeniem wyłączonym z rekuperacji jest często kotłownia, czasami też np. pralnia. Drzwi do tych pomieszczeń powinny być szczelne. , tj. powinny posiadać dodatkową uszczelkę w dolnej części i dodatkowy próg.
3) Kominek z zamkniętą komorą spalania: wymagany.
Do procesu palenia potrzebne jest powietrze. Przy otwartych kuchenkach węglowych, czy kuchenkach opalanych drewnem, a także przy kominkach lub paleniskach z otwartą komorą spalania, powietrze zużyte do spalania pobierane jest z pomieszczenia. Powoduje to powstanie w nim podciśnienia. Dawniej, gdy stosowano nieszczelne okna, podciśnienie to w naturalny sposób było wyrównywane. W nowoczesnych domach z rekuperacją, w których stosuje się nowoczesne ciepłe i szczelne okna, podciśnienie to powodowałoby problemy z dostarczaniem odpowiedniej ilości powietrza, a to w skrajnych przypadkach mogłoby doprowadzać do niepełnego spalania i powstawania trującego czadu, tj. tlenku węgla.
Dlatego też w domach wentylowanych mechanicznie stosować należy kominki z zamkniętymi komorami spalania, które powietrze niezbędne do procesu spalania pobierają niezależnym kanałem z zewnątrz. Dzięki temu w pomieszczeniach zachowana zostaje idea wentylacji mechanicznej: zrównoważona podaż i pobór powietrza.
4) Drzwi wewnętrzne z podcięciami: konieczne.
Ponieważ w pokojach umieszczone są punkty nawiewne, a w kuchni, łazienkach, wiatrołapach, garderobach punkty wywiewne, pomiędzy pomieszczeniami musi być możliwy swobodny przepływ powietrza. Z tego też powodu drzwi wewnętrzne powinny posiadać otwory lub podcięcia. Podobne zalecenia zresztą dotyczą również domów z wentylacją grawitacyjną.
5) Okap kuchenny w domu z rekuperacją: o ile w ogóle, to podpięty niezależnym kanałem.
Wyłączywszy rekuperatory, które mają możliwość niezależnego podłączenia kanału, którym transportowane jest tłuste powietrze z okapu, nie zaleca się takiego konstruowania systemu, w którym powietrze zaciągane znad kuchenki (tłuste i wilgotne) trafiało do kanałów wentylacyjnych i w końcu do samego wymiennika. Głównie dlatego, że takie powietrze brudziłoby kanały wywiewne, dwa (co istotniejsze), dochodziłoby również do zabrudzenia (zatłuszczenia) samego wymiennika ciepła w rekuperatorze. Drugim powodem jest sama charakterystyka pracy okapu: aby była ona efektywna, okap musi pracować z dużo większą mocą (nawet 700-800 m3/h), niż system wentylacyjny i tylko przez krótkie odcinki czasu.
W domach pasywnych lub energooszczędnych należy w ogóle zrezygnować z dużego okapu w kuchni i należy go raczej zastąpić pochłaniaczem, który filtruje powietrze znad kuchenki i wyrzuca go z powrotem do pomieszczenia nie naruszając tym samym zrównoważonej wymiany powietrza.
6) Dystrybucja Gorącego Powietrza (DGP) w domu z rekuperacją: możliwa.
W domu z rekuperacją jak najbardziej może być zastosowane DGP. Jednego, czego nie należy robić, to łączyć systemu kanałów wentylacyjnych z systemem kanałów, którymi przesyłane jest bardzo gorące powietrze z kominka z uwagi na wysokie ryzyko uszkodzenia wymiennika ciepła. Warto jednak zastanowić się nad zastosowaniem obu tych rozwiązań jednocześnie. Rekuperacja bowiem i tak pośrednio wykorzystuje ogrzane powietrze z pomieszczenia, w którym jest kominek i ogrzewa nim powietrze wchodzące do domu. W pewnym zakresie jest to więc dublowanie systemów o podobnej budowie
7) Otwieranie okien w domu z rekuperacją: dopuszczalne!
Trudno wyobrazić sobie dom, w którym nie można otwierać okien. Pachnąca wiosna, chłodniejsze letnie dni, czy wczesna jesień zachęcają do wpuszczenia do domu powietrza prosto z zewnątrz. Otwarcie okien w żaden sposób nie wpływa na pracę rekuperatora.
Mało tego: rekuperacja daje w tym zakresie dodatkowe możliwości. Jedną z nich jest możliwość wyłączenia wentylatora nawiewnego i otwarcie okien, tzw. wietrzenie wiosenne. Taka kombinacja spowoduje, że rekuperator w bardzo krótkim czasie wyciągnie z pomieszczeń całe powietrze wewnętrzne, a na jego miejsce zostanie zaciągnięte pachnące powietrze zewnętrzne. Warunkiem jest otwarcie okien! Uwaga mały minus: do domu zaciągnąć możemy trochę much i komarów, których w rekuperowanym domu nie uświadczy się przez cały rok.
Latem, gdy dom w ciągu dnia mocno się nagrzeje, wieczorem można skorzystać z jeszcze jednej możliwości i wyłączyć wentylator wywiewny. Pozostawienie wyłącznie nawiewu na wysokim biegu (trzecim) spowoduje wtłoczenie do domu chłodnego już o tej porze powietrza zewnętrznego. Wtedy też oczywiście trzeba otworzyć okno.
Wyłączenia czy włączenia wentylatorów dokonuje się na sterowniku: czynności te są bardzo intuicyjne.
8) Ogrzewanie nadmuchowe w domu z rekuperacją: nie polecane
Istotą wentylacji mechanicznej jest nawiewanie i wywiewanie identycznej ilości powietrza. Ogrzewanie nadmuchowe polega na podaniu dużej ilości powietrza do budynku, co zaburza prawidłową pracę systemu wentylacyjnego. Dodatkowo również dla niektórych osób może być odczuwane jako niekomfortowy ruch powietrza. Takim ogrzewaniem też trudno się steruje.
Ogrzewanie w domu z rekuperacją: przeprojektuj system grzewczy, jeżeli pierwotnie był liczony dla domu ze stratami ciepła na wentylacji, czyli dla wentylacji grawitacyjnej
Rodzaj systemu grzewczego nie ma znaczenia dla domu z rekuperacją. Rekuperacja nie pełni roli medium grzewczego, więc i tak w rekuperowanym domu zainstalować trzeba pompę ciepła, piec gazowy lub inne źródło ciepła.
Ważne jest jednak coś innego: ponieważ dom z rekuperacją ma dużo niższe zapotrzebowanie na ciepło, niż dom z wentylacją grawitacyjną, ważne, by uwzględnić to niższe zapotrzebowanie na ciepło projektując moc pompy ciepła czy ilość rurek do ogrzewania płaszczyznowego (podłogowego lub ściennego). Może się okazać, że dużo tutaj uda się zaoszczędzić. Przy pompie ciepła oszczędności inwestycyjne mogą sięgać nawet 15 tys. zł!
9) Klimatyzacja w domu z rekuperacją: zrób to z głową
Chodzi głównie o miejsca, w których umieszczone zostaną punkty nawiewne i wywiewne. Nie mogą one kolidować z punktami nawiewnymi systemu wentylacyjnego. Wymagaj uwzględnienia na projekcie jednego i drugiego systemu, tj. klimatyzacji i wentylacji. Najlepiej, gdy oba systemy zaprojektuje i wykona jedna, doświadczona firma!
10) Gruntowy wymiennik ciepła (GWC): darmowa energia z ziemi
Tylko rekuperacja daje możliwość zastosowania GWC. Wykorzystaj to. Dzięki temu powietrze, które napływa do wymiennika rekuperatora będzie chłodniejsze latem i cieplejsze zimą. Wszystko dzięki temu, że na głębokości 1,5 – 2 m w ziemi panuje stabilna temperatura niezależna od temperatur zewnętrznych. Nie decyduj się na GWC, którego instalacja zewnętrzna umiejscowiona jest pod fundamentami budynku. Istotą jej działania jest odzyskiwanie energii z ziemi, którą dostarcza tam promieniowanie słoneczne, czego w przypadku instalacji położonej pod fundamentem, nie ma.
11) Dodatkowe możliwości oczyszczania i jonizowania powietrza: wykorzystaj to.
Rekuperacja daje użytkownikowi ? oprócz oczyszczania powietrza wewnętrznego za pomocą filtrów w rekuperatorze – bardziej zaawansowaną możliwość zastosowania urządzenia, które nie tylko oczyszcza nawiewane powietrze z kurzu (roztoczy), ale także z bakterii i wirusów. Równocześnie nawiewane powietrze można wzbogacić korzystnymi dla człowieka jonami ujemnymi (w naturalnym środowisku występują np. w lesie). Pamiętajmy: nie chodzi o wyjałowienie powietrza, a jedynie o jego oczyszczenie i znaczne podniesienie jego jakości. Mając np. jedno chore dziecko w domu, nie musimy obawiać się o zarażenie kolejnych domowników: wirusy grypy czy kataru zostają natychmiast neutralizowane.
Urządzenie AERIS Oxy (bo o nim mowa) montuje się na kanale nawiewnym. Jest to niewielkich rozmiarów skrzynka, którą można założyć również po kilku miesiącach czy latach od momentu uruchomienia systemu rekuperacji.
Więcej informacji: Rekuperacja www.rekuperatory.pl
Warto zobaczyć: projekty domów enegooszczędnych, centrala wentylacyjna w domu, producent wentylacji, gazowe nagrzewnice powietrza, place zabaw dla dzieci, samochody z ameryki
