Drewno to piękny i praktyczny materiał, dlatego bardzo często jest wykorzystywane do budowy całych domów lub przyozdabiania fasad murowanych. Niestety nieodpowiednio zabezpieczone szybko się niszczy i może bezpowrotnie stracić swój pierwotny urok i właściwości.
Poszarzałe drewno
Niezabezpieczone drewno wystawione na działanie słońca po kilku miesiącach zaczyna szarzeć. Dzieje się tak dlatego, ponieważ promieniowanie UV niszczy ligninę ? składnik łączący komórki drewna. Niepołączone komórki drewna zaczynają się kruszyć, przez co osłabiają powierzchniowo jego strukturę. Poza utratą naturalnego koloru drewno staje się bardziej porowate i podatne na niszczące działanie wody i grzybów.
Aby uchronić drewno przed niszczącymi czynnikami, konserwację drewna powinniśmy zacząć od zeszlifowania papierem ściernym jego poszarzałej warstwy. Do tego celu polecamy zastosować szlifierkę mechaniczną. Ostatni szlif wykonujemy przy użyciu drobnoziarnistego papieru (ok. 180) celem wygładzenia powierzchni drewna. Gładka powierzchnia lepiej odprowadza wodę, utrudnia osadzanie grzybni oraz jest mniej podatna na zabrudzenia.
Po zakończeniu obróbki drewna możemy przejść do aplikacji preparatów zabezpieczających. Konserwację powinniśmy rozpocząć od naniesienia 1-2 warstw bezbarwnego impregnatu technicznego, który zabezpieczy drewno przed rozwojem biokorozji oraz insektami. Jeżeli zależy nam na podkreśleniu naturalnej barwy drewna warto wykorzystać nowoczesny impregnat Sadolin Base. [UWAGA: W przypadku konserwacji surowego drewna nie zaleca się stosowania impregnatów koloryzyjących jako pierwszej warstwy, ponieważ ze względu na większą zawartość żywic oraz pigmentów mają gorszą zdolność penetrowania drewna.]
Po zabezpieczeniu drewna przed rozwojem biokorozji, musimy nanieść kolejne preparaty, które zabezpieczą je przed czynnikami atmosferycznymi ? wodą oraz promieniowaniem UV. Wybierając produkt należy zwrócić uwagę na poziom zabezpieczenia, jaki oferuje. Dla osiągnięcia optymalnych rezultatów rekomendowany jest impregnat powłokotwórczy, jak np. Sadolin Classic HP lub lakierobejca, jak np. (Sadolin Tinova, Sadolin Extra, Sadolin Lakierobejca Ekskluzywna lub Odporna na trudne warunki atmosferyczne).
Na rynku dostępne są lakierobejce o różnym stopniu połysku, tak więc ich zastosowanie nie musi wiązać się za każdym razem z uzyskaniem świecącej powłoki. Ponadto, w przypadku nowoczesnych preparatów z najwyższej półki, utworzone przez nie powłoki lakiernicze równomiernie zużywają się w czasie i nie łuszczą się. Te lakierobejce dzięki wysokiej zawartości żywic tworzą elastyczną, odporną na wahania temperatur powłokę. Wyjątkową nowością na polskim rynku jest supertrwała lakierobejca o długotrwałym efekcie ochronnym Sadolin Tinova, która zapewnia aż do 12 lat ochrony drewna, a jej rozpuszczalnikiem jest woda. To przełom na rynku ? Sadolin Tinova zapewnia najtrwalszy efekt i przy zminimalizowanym negatywnym wpływie na środowisko naturalne.
Korozja biologiczna ? grzyby i algi
Niezabezpieczone substancjami biobójczymi i jednocześnie narażone na dużą wilgotność drewno, stanowi doskonałe miejsce do rozwoju grzybów i alg. Zainfekowane drewno łatwo rozpoznać po zmienionej barwie oraz – w zaawansowanych stadiach infekcji ? po wykwitach powierzchniowych. Przed przystąpieniem do jakichkolwiek prac powinniśmy sprawdzić, czy infekcja jest tylko powierzchniowa ? wówczas mamy jeszcze co ratować ? czy też drewno jest głęboko spenetrowane przez grzybnię i nosi już oznaki zbutwienia (jest miękkie, ma zmienioną barwę, zaczyna kruszyć się) ? wtedy nie pozostaje nam nić innego, jak szybka wymiana skorodowanych elementów.
Prace renowacyjne rozpoczynamy od usunięcia z powierzchni drewna wykwitów i narośli. W warunkach domowych możemy zrobić to na kilka sposobów. Pierwszy ? zeskrobać przy pomocy szpachelki. Drugi ? usunąć wodą pod ciśnieniem. Trzeci ? usunąć przy pomocy szczoteczki o twardym włosiu i wody z detergentem. Jeżeli stosujemy wodę, musimy odczekać min. 1 dzień, aż drewno wyschnie przed przystąpieniem do kolejnego etapu ? szlifowania. Szlifowanie wykonujemy w standardowy sposób, aż do dotarcia do surowego i niezainfekowanego drewna. Uwaga: w przypadku usuwania grzybni należy bezwzględnie używać masek zabezpieczających, ponieważ grzybnie wydzielają toksyny bardzo niebezpieczne dla górnych dróg oddechowych.
W przypadku zabezpieczenia drewna wcześniej zainfekowanego grzybami, przed nałożeniem środków wykończeniowych, należy dokładnie nasączyć je impregnatem grzybobójczym, który zneutralizuje potencjalne, niewidoczne dla oka grzybnie, jakie mogą jeszcze znajdować się w głębszych warstwach drewna. Do tego celu warto wykorzystać Sadolin Base, który charakteryzuje się wysoką zdolnością penetracji drewna. Po dokonaniu tej czynności, kończymy zabezpieczanie. Dodatkowo warto zastosować lakierobejcę dekoracyjno-ochronną Sadolin Extra, tworzącą elastyczną powłokę, chroniącą drewno przed wilgocią.
Korozja biologiczna ? sinizna
Nie wszystkie grzyby atakujące drewno prowadzą do jego rozkładu. Część z nich powoduje jedynie przebarwienia drewna tzw. siniznę drewna, która objawia się niebiesko-szarymi plamami na drewnie. Sinizna nie wpływa na wytrzymałość drewna, ale mocno i trwale zmienia jego estetykę. Ponadto towarzyszące siniźnie wykwity powierzchniowe przebijają mechanicznie powłoki utworzone przez preparaty do ochrony i dekoracji drewna, zmniejszając poziom zabezpieczenia i wygląd powierzchni. Renowacja powierzchni zainfekowanych sinizną jest trudna, ponieważ bardzo często sięga ona w głąb drewna. Jeżeli szlifujemy drewno i widzimy, że plamy nadal się utrzymują, oznacza to, że nie pozostaje nam nic innego, jak tylko zastosować impregnat grzybobójczy, a następnie wykończyć powierzchnię barwnym preparatem, który zamaskuje niedoskonałości drewna. Chcąc optymalnie ochronić drewno warto użyć preparatu Sadolin Extra, który zapewnia do 8 lat ochrony materiału, znakomicie nadaje się do malowania dużych powierzchni drewnianych oraz oferuje szeroki wachlarz dostępnych kolorów.
Niechciani lokatorzy
Kolejnym problemem, z którym możemy spotkać się podczas renowacji fasad drewnianych są insekty. Ich obecność można rozpoznać po licznych otworkach w drewnie. W przypadku insektów postępujemy podobnie jak w przypadku stwierdzenia biokorozji, czyli określamy poziom zniszczeń dokonanych ich obecnością. Jeżeli na drewnie występuje dużo otworów i widać, że drewno ma mocno osłabioną strukturę, wówczas należy wymienić taki element na nowy. W pozostałych przypadkach musimy zastosować środek zwalczający owady, a jednocześnie zabezpieczający przed ponownym ich działaniem. W tym wypadku nie wystarczy zwykłe naniesienie preparatu pędzlem na powierzchnię drewna, konieczne jest również wstrzyknięcie preparatu bezpośrednio do otworu żerowania. Jeżeli preparat nie posiada specjalnego aplikatora, możemy użyć zwykłej strzykawki lekarskiej. Znakomitym środkiem zapewniającym długoletnią ochronę przed owadami jest Sadolin Base. Ostateczne wykończenie w jednym z wielu kolorów, tworzymy poprzez nałożenie lakierobejcy o najdłuższej trwałości zabezpieczenia w ofercie marki, Sadolin Tinova.
***
Nikodem Kowalski jest Menadżerem ds. Szkoleń w AkzoNobel, największym producencie farb i powłok lakierniczych na świecie. Z branżą farb i lakierów związany jest od 17 lat. Posiada ponad 11-letnie doświadczenie w koordynacji i organizacji szkoleń. Z wykształcenia chemik, mgr Chemii i Technologii Polimerów, Politechniki Radomskiej.
Uwaga: wszystkie przedstawione, poniżej prace konserwatorskie muszą być wykonywane z zastosowaniem środków ostrożności. Podczas szlifowania powierzchni drewnianych powinno używać się masek oraz okularów ochronnych. W przypadku aplikacji produktów chemicznych niezbędne jest noszenie odzieży ochronnej zabezpieczającej przed kontaktem preparatu ze skórą oraz okularów ochronnych.
Warto odwiedzić kanał marki Sadolin na YouTube, by zobaczyć przydatne i pouczające filmy instruktażowe wyjaśniające kwestie impregnowania i malowania powierzchni drewnianych:
